Wrzesień - ostatnie dni lata - lasy pełne grzybów - wrzos zakwita liliowo - babie lato - dzieci biegną do szkoły. 75 lat temu też był wrzesień - wrzesień 1939 roku - początek koszmaru II wojny światowej. Strach - pożoga - ból - śmierć. Ziemia Biłgorajska - nasza ziemia - tutaj także ginęli ludzie. Od tych słów rozpoczęło się zorganizowane 21 września w parafii WNMP, Misterium Ziemi Biłgorajskiej.
- Tematem pozostaje II wojna światowa i jej pierwsze dni w Biłgoraju. W tym roku szczególną uwagę zwróciliśmy na poległych księży z ziemi biłgorajskiej a było ich 9. W tym z naszej parafii dwóch: ks. Chmielewski i ks. Samolej - podkreśla siostra Leonarda, autorka scenariusza.

Ksiądz Józef Chmielewski urodził się 28 lipca 1906 roku w Puławach - Włostowicach. Początkowo pracował w parafii Frampol, skąd został przeniesiony do Biłgoraja. W latach 1935 - 1940 pracował jako wikariusz parafii WNMP w Biłgoraju. 1 lipca 1940 roku z więzienia na Zamku lubelskim trafił do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. 4 grudnia 1940 roku został przewieziony do obozu w Dachau. Przydzielono mu numer obozowy 22504. Ksiądz Józef Chmielowski zmarł w obozie 13 marca 1941 roku, w wieku 35 lat.

Ksiądz Jan Wojciech Samolej, urodził się 19 czerwca 1898 roku, w Wilkołazie koło Kraśnika. W 1918 roku wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie. 17 czerwca 1923 roku otrzymał święcenia kapłańskie. W latach 1929 - 1940 pracował w Biłgoraju. Ksiądz Samolej był kapelanem Legionów Polskich w randze oficera. Aktywnie uczestniczył w tworzeniu Związku Strzeleckiego. W czerwcu 1940 roku gestapo aresztuje księdza Samoleja. 1 lipca 1940 roku zostaje przewieziony do obozu w Sachsenhausen, a następnie 13 grudnia 1940 roku do obozu w Dachau, w którym otrzymuje numer 22535.Następnie wraz z grupą 304 księży został wywieziony do Hartheim koło Linzu w Austrii i tam zgładzony. Ksiądz Józef Chmielowski i ksiądz Jan Samolej oddali swe życie za wiarę chrześcijańską, patriotyzm, za umiłowanie wolności.
W Misterium symbolicznie ukazano także Polskę rozdartą przez zaborców. Na zakończenie odbył się a pel poległych kapłanów i wspólna modlitwa za Ojczyznę. Misterium przygotowane zostało przez dzieci i młodzież z KSM "Serce" z parafii WNMP w Biłgoraju oraz nauczycielki ze Szkoły Podstawowej Nr 1.